CHI TU, TAMADUN EMAS MELAYU YANG HILANG DI BUMI KELANTAN
Chi Tu, sebuah kerajaan Melayu terawal, antara yang
terawal pernah wujud di muka bumi ini selain daripada Langkasuka, Funan, dan
Champa. Kenapa tajuk artikel ini berbunyi Chi Tu, Ibu Kepada Empayar Srivijaya?
Itu akan kita bincangkan nanti dalam perbincangan kita.
Menurut catatan sejarah, Chi Tu dijangka wujud sejak
awal abad pertama sebelum masihi, kira-kira 100 tahun sebelum Masihi. Boleh
dikatakan kewujudan Chi Tu ini berdiri dalam lingkungan 100 tahun sebelum
kelahiran Nabi Isa A.S [1]
Bercakap mengenai Chi Tu, sebenarnya ada misteri
yang besar yang masih menyelubungi kerajaan yang merupakan antara yang terawal
milik bangsa Melayu. Kewujudan Chi Tu sekaligus menidakkan dakwaan mereka yang
mengatakan bahawa orang Melayu asalnya daripada Sumtera dan Indonesia kerana
terbukti bahawa Chi Tu lebih lama daripada mana-mana kerajaan orang Melayu di
Sumatera dan Indochina (jika kita mengambil teori yang mengatakan orang Melayu
asal dari Yunnan, China walaupun teori ini kemudiannya tertolak dalam bidang
kajian sejarah Melayu)
Dari mana ya saya mahu mulakan penceritaaan saya
mengenai Chi Tu ini ya? Hmmm… oh ya apa kata saya menceritakan mengenai sejarah
awal kerajaan ini? Terdapat rekod sejarah yang mengatakan bahawa Chi Tu ini
merupakan sebuah kerajaan yang pernah berada di bawah jajahan sebuah lagi
kerajaan Melayu di Indochina yang bernama Funan. [2]
Apa yang menariknya mengenai Chi Tu kenapa kerajaan
ini menjadi sangat misteri ialah ianya hanya pernah disebut di dalam rekod
China, zaman Dinasti Sui, dan selepas itu, ianya seolah-olah terus lenyap dari
lipatan sejarah.
Chi Tu mula dikenali oleh dunia ketika dalam catatan
Dinasti Sui di mana dalam catatan tersebut mengatakan mengenai hubungan pertama
yang dibuat oleh negara kota Melayu ini dengan kerajaan China Dinasti Sui pada
lingkungan 581-618 Masihi. Untuk membalas serta menunjukkan rasa hormat Empayar
China ketika itu, seorang utusan ataupun duta telah dihantar oleh kerajaan
China ke Chi Tu. Rekod tersebut merupakan antara rekod terawal yang bercerita
mengenai Chi Tu [3]
Menurut catatan China, diceritakan bahawa raja
kerajaan Chihtu ini bersemayam di sebuah kota yang bernama Seng-Chih yang
dimana kekayaan dan kehebatan kota ini dikatakan mempunyai tiga buah pintu
gerbang, di mana setiap pintu gerbang itu luasnya dikatakan sejauh 100 langkah
kaki.
Di setiap pintu gerbang dikatakan terdapat ukiran
indah mengenai pari-pari yang sedang terbang, beberapa elemen agama Buddha, dan
juga setiap pintu gerbang dihiaskan dengan bunga emas yang merupakan sumber
kekayaan Chi Tu. Juga digantungkan sebuah loceng kecil pada setiap pintu
gerbang. Diceritakan juga bagaimana kerajaan ini tidak lekang dengan emas,
sebagai contoh sebuah kuil kecil yang dikelilingi dengan emas, atau hiasan
utama bagi kerajaan Chi Tu ini adalah bunga emas, di mana bunga emas boleh
dilihat merata-rata di sekitar istana dan negara kota. [4]
Diceritakan lagi dalam catatan China tentang Istana
Chihtu yang dikatakan bahawa kesemua pintu yang terdapat pada bangunan istana
adalah menghadap kearah utara. Takhta sang raja dibina tiga lapis tingginya dan
setiap hari sang raja akan jubbah berwarna merah mawar dan baginda memakai
pelbagai kalung dan perhiasan dari emas. Mahkotanya dihiasi dengan pelbagai
bunga-bungaan yang terbuat dari emas dan bertatahkan pelbagai hiasan daripada
batu-batu permata. Di sisi kanan dan kirinya ada empat orang wanita. Dikatakan
juga pengawal yang terdapat di dalam balai tersebut adalah lebih dari seratus
orang. Di belakang takhta tempat sang raja bersemayam pula wujud pintu gerbang
yang dibina daripada lima jenis kayuan wangi yang bercampur baur dengan emas
dan perak, serta dibelakang gerbang tersebut terdapat sebuah relung logam yang
berbentuk seperti api yang menyala yang turut diperbuat dari emas yang
berkilauan. [5]
Makanan utama masyarakat Chi tu adalah nasi dan
catatan China ada menyebut semasa majlis keraian dijalankan terhadap rombongan
Maharaja Sui, mereka dihidangkan dengan kek atau kuih yang berwarna kuning,
merah, putih dan ungu ( mungkin prototaip awal kuih lapis?) bersama-sama dengan
daging lembu, daging kambing, ikan, penyu, dan kerbau pendek. Putera Raja Chih
tu Na ya jia atau Nayaka kemudiannya mengiringi rombongan Maharaja Sui kembali
ke China dengan membawa hadiah-hadiah berupa barangan hasil keluaran tempatan
dan ini termasuklah mahkota emas berbetuk bunga raya dan kapur barus sebagai
ufti kepada Maharaja. Hadiah ini sebagai balasan kepada pemberian Maharaja Sui
kepada Raja Chih tu dan tanda bermulanya hubungan diplomatik dengan Maharaja
China tersebut.[6]
Sebenarnya tidak banyak yang boleh diceritakan
mengenai Chi Tu ini, tetapi ianya sangat penting untuk diperkatakan untuk
menidakkan hujah seorang cina kiasu yang mengatakan bahawa kerajaan ini adalah
milik bangsa cina. Antara hujah yang menyokong mengenai Chi Tu ini adalah milik
etnik Melayu ialah pendapat seorang pengkaji daripada Jepun iaitu Tatsuo
Hatsuno.
Menurut beliau, nama Chi Tu ini sebenarnya telah
dingati sejak zaman Dinasti Tang lagi. Taiping Huanyu Ji, sebuah eksiklopedia
yang terkenal pada zaman China dahulu dikatakan bahawa jarak antara Chi Tu dan
sebuah lagi empayar Melayu ketika itu, iaitu Srivijaya dikatakan dalam
lingkungan 1500 li. Menurut Hatsuno lagi, kerajaan Chi Tu dikaitkan dengan
Srivijaya atas alasan ianya mempunyai hubungan rapat dengan Srivijaya kerana
merupakan etnik yang sama yang menubuhkan Srivijaya iaitu milik bangsa Melayu.
Bahkan dikatakan bahawa Srivijaya itu adalah pewaris kepada raja-raja yang
pernah memerintah Chi Tu suatu masa dahulu. Tambah mengejutkan di katakan
bahawa permulaan kepada Empayar Melayu Srivijaya adalah bermula di Chi Tu. [7]
Kesimpulannya di sini, Chi Tu ialah lambang kepada
kekayaan orang Melayu suatu ketika dahulu dalam membina kerajaan. Emas adalah
permaianan orang Melayu ketika itu. Bayangkanlah bagaimana bangsa Cina sendiri
menceritakan kisah Chih Tu dengan penuh kekaguman, bagaimana sebuah tamadun di
Tanah Melayu ketika itu yang menggunakan emas secara berleluasa.
Sayangnya, kisah seperti ini tidak langsung
diceritakan bahkan dikaitkan dengan Melayu pun sehinggakan orang Melayu
berfikir bahawa sebelum Melaka, bangsa mereka adalah bangsa bercawat di hutan,
memburu binatang laksana orang zaman batu.
Rujukan:
1. Faridah Abdul Rashid. Research on the Early Malay
Doctors 1900-1957 Malaya and Singapore. pp 25
2. Paul Wheatley. Chih Tu. Journal Malayan Branch
[Volume XXX, part 1, 1957] Royal Asiatic Society. pp 123.
3. Micheal Jacq-Hergoualc'h. The Malay Peninsula:
Crossroads of the Maritime Silk-Road (100 Bc-1300 Ad). pp [229]
4. Paul Wheatley. Chih Tu. Journal Malayan Branch
[Volume XXX, part 1, 1957] Royal Asiatic Society. pp 124.
5. Paul Wheatley. Chih Tu. Journal Malayan Branch
[Volume XXX, part 1, 1957] Royal Asiatic Society. pp 124 (paragraph 2).
6. Al Semantani. Blog:
http://lokalgenius.blogspot.com/2012/12/ada-apa-dengan-chih-tu.html
7. Tatsuo Hoshino. The Kingdom of Red Earth (Chitu
Guo) in Cambodia and Vietnam from the Sixth to the Eighth Centuries. pp 70.
-HE dan Al-Semantani-
Post a Comment