KERUNTUHAN EKONOMI ARGENTINA
Apabila disebut tentang Argentina, apa yang keluar
di minda orang Melayu secara keseluruhannya? Lionel Messi? Diego Maradona?
Mudah kata, negara yang menjuarai Piala Dunia sebanyak dua kali ini tidak
berjaya untuk menjuarai kriteria-kriteria politik, sosial dan ekonomi untuk
membentuk “negara maju” oleh kerana satu krisis yang serius.
Kita boleh bersetuju bahawa kemelesetan ekonomi akan
mengundang kemarahan awam – Revolusi Oktober yang diketuai oleh Vladimir Lenin;
Reformasi yang memperjuangkan hak Anwar Ibrahim yang dikatakan dianiayai;
Kebangkitan Dunia Arab yang berlaku akibat beberapa sebab yang telah lama
berlarutan.
Boleh diakui bahawa Krisis Ekonomi Asia 1997 telah
mencalarkan prestasi perkembangan Malaysia. Krisis Malaysia dan Krisis
Argentina memang agak sesuai untuk dibandingkan dan dikaitkan oleh kerana
bagaimana ianya bermula – pelabur-pelabur asing yang hilang keyakinan atas
alasan tertentu.
Bagi Malaysia, pelabur-pelabur asing menarik diri
oleh kerana spekulasi yang dilontarkan oleh ‘market speculators’ tentang
ekonomi Malaysia. Begitu juga dengan Argentina apabila mereka dilanda krisis
yang mengubah landskap ekonomi dan politik mereka.
Prinsip globalisasi merupakan perkara yang perlu
diutamakan untuk mengelak daripada berlakunya krisis seperti di Argentina.
Kemasukan modal yang banyak sepatutnya mengajar kerajaan supaya berbelanja
secara efektif, tetapi di Argentina, perkara sebaliknya yang berlaku [1].
Pada Disember 1, Presiden Fernando de la Rua dan
Menteri Kanan Ekonomi, Domingo Cavallo, telah mengumumkan satu dasar yang
mengundang kepada deflasi persitaan atas tujuan untuk melindungi sistem
kewangan dan mengekalkan pertambatan matawang Argentina kepada dolar Amerika.
Kita diingatkan bahawa Dr Mahathir memulihkan
ekonomi dengan penggunaan dasar pertambatan matawang Ringgit kepada dolar
Amerika, yang pada asalnya, Dr Mahathir ingin menambatkan matawang Ringgit
kepada Dinar Emas menurut sistem kewangan Islam. Tetapi pertambatan kepada emas
ini tidak mendapat sokongan daripada sesiapa pun, termasuk Pertubuhan Kerjasama
Islam (OIC).
Selepas sebuah hyperinflasi, Argentina menambat
matawang barunya, peso, kepada Dolar Amerika pada kadar 1 kepada 1. Bank Negara
Argentina juga memperkenalkan sebuah dasar pengekalan untuk mengurupkan dolar
Amerika kepada peso secara bebas.
Malangnya, dasar ini yang difahamkan untuk mengelak
daripada berlakunya inflasi sebenarnya gagal. Tidak boleh didebatkan sama ada
ekonomi Argentina memang mempunyai lopak atau tidak, tetapi nasihat-nasihat
yang diambil oleh kerajaan Argentina yang datang daripada sumber Tabung
Kewangan Antarabangsa (IMF) merupakan titik-titik awal yang meledakkan krisis
ini [2].
Amaran-amaran yang dibekalkan telah diambilkira oleh
kerajaan Argentina tanpa usul periksa. Dan segala inisiatif yang digunakan
berdasarkan amaran inilah yang membentangkan karpet merah kepada ekonomi yang
bermasalah.
Sementara ekonomi Argentina berada dalam keadaan
terumbang-ambing, Wall Street membekalkan sebuah pakej “masa-kepada-riba”,
iaitu firma-firma peminjam memberikan masa yang lebih kepada kerajaan Argentina
untuk melangsaikan hutang mereka dengan kadar riba yang lebih tinggi [3].
Pelaburan dalam matawang dolar yang masuk dalam
negara telah menambahkan simpanan bank-bank kepada purata 60% setiap tahun
daripada 1991 sehinggalah 1994, dan kecundang sedikit bagi tahun 1995, sebelum
mengorakkan kenaikan 15% dan 20% bagi tahun 1996 dan 1997.
Tetapi pada tahun 1998, ‘belon’ ekonomi Argentina
telah meletup, apabila kemasukan dolar Amerika dihentikan oleh kerana
kehilangan keyakinan pelabur-pelabur asing bahawa peso tidak akan diisyitharkan
‘devaluation’. Inilah titik perkaitan Malaysia dan Argentina dimana
pelabur-pelabur asing telah menarikdiri.
Dengan modal yang ditarik dan kadar faedah yang
meningkat, Tabung Kewangan Antarabangsa (IMF) memberi suntikan AS$14bilion yang
kemudiannya gagal membina semula ekonomi negara. Kemudian datang pula dasar
“masa-kepada riba” daripada Wall Street.
Dan kesannya, seperti yang dijangka, akan merosakkan
ekonomi Argentina. Dengan pengurangan kemasukan pelaburan, pemilik-pemilik
akaun simpanan negara pula telah hilang keyakinan dengan sistem perbankan.
Deflasi kredit bermula apabila deposit-deposit simpanan telah mengecut pada
kadar 17% (kerugian AS$14.5bilion).
Dari sini bermulalah ‘bank run’ apabila
pemilik-pemilik akaun simpanan bermula untuk mengosongkan akaun mereka. Lebih
kurang AS$2bilion telah dikeluarkan daripada AS$5.5bilion simpanan.
Kemudiannya, pihak-pihak bank hanya dibenarkan untuk memberi pinjaman dalam
nilai dolar Amerika sahaja.
Untuk mengawal struktur ekonomi, dasar Presiden
Fernando de la Rua memperkenalkan halangan pengeluaran yang tidak lebih
daripada AS$250 setiap minggu dalam masa 90 hari. Bagi sektor antarabangsa,
kerajaan Argentina memperkenalkan dasar regulasi ketat kepada semua
penghantaran wang melebihi AS$1,000, dan juga penahanan kepada sesiapa yang cuba
mengeluarkan wang daripada negara melalui penerbangan atau perkapalan.
Pemilik-pemilik akaun masih lagi mampu mengakses
simpanan mereka melalui cek dan kad debit untuk membuat bayaran, tetapi seperti
yang kita mampu fikirkan, dasar ini akan memberi impak kepada rakyat-rakyat
miskin yang tidak mempunyai kad-kad debit/kredit. Dengan rakyat biasa tidak
boleh mengeluarkan tunai, dasar deflasi persitaan ini sudah tentunya akan
menghentikan banyak perniagaan runcit [4].
Seperti yang dikatakan tadi, sebarang kemelesetan
ekonomi akan mengundang kepada keganasan awam. Mogok-mogok dan kes curian
menular yang mengancam nyawa ramai rakyat dan juga memberi impak kepada
perniagaan-perniagaan swasta. Dengan penularan keganasan ini, Presiden de la
Rua terpaksa meletakkan jawatannya [5].
Dibawah pentadbiran Presiden Eduardo Duhalde, yang
melantik Jorge Remes Lenicov sebagai Menteri Kanan Ekonomi, kerajaan Argentina
mengukuhkan lagi deflasi persitaan yang telahpun dilancarkan. Duhalde
membekukan semua akaun-akaun simpanan yang melebihi AS$3,000 selama setahun.
Pemilik-pemilik akaun yang melebihi AS$5,000 pula terpaksa dibekukan selama
lebih daripada setahun.
Tindakan pembekuan ini memberi kesan kepada
sekurang-kurangnya 1/3 daripada simpanan AS$67bilion, dimana AS$23.5bilion
kekal dibawah peso. Tujuannya adalah kerana matawang peso tidak mampu ditambat
kepada dolar pada kadar 1 kepada 1. Nilainya sudahpun jatuh sebanyak 30%
sehingga 1.40pesos kepada 1 dolar.
Dasar pembekuan ini ditemui dengan pelbagai
pendapat. Lenicov berpendapat bahawa pembekuan ini memang penting untuk menjaga
sistem simpanan yang sudahpun bankrap [6]. Ahli-ahli ekonomi dan media
menganggapnya sebagai dasar austerity, tetapi rakyat-rakyat yang bernasib
malang menerimanya sebagai rompakan beramai-ramai yang dianggotai oleh
ahli-ahli politik.
Sementara Dunia menyambut sambutan Tahun Baru,
Argentina kekal di dalam lohong hitam krisis yang bertambah teruk lagi.
Presiden Duhale mengizinkan bank-bank untuk menebus semua simpanan-simpanan
peso yang telahpun mengecut 40% kepada dolar Amerika. Sebanyak AS$16bilion
kuasa belian negara diambil daripada akaun-akaun simpanan untuk dijadikan aset
bank [7].
Sebulan kemudiannya, Mahkamah Tinggi Argentina,
secara sebulat suara, memihak kepada rakyat-rakyat yang sedang mengalami
kesan-kesan krisis ini. Mereka berpendapat bahawa pembekuan bank telah
dilaksanakan tanpa rasional dan melanggar hak-hak kepada harta persendirian.
Keputusan Mahkamah Tinggi Argentina diterima secara
negatif oleh Presiden Duhalde. Beliau membalas dengan tindakan untuk menutup
semua bank dan mengeluarkan akta untuk menggantung semua halangan terhadap
pembekuan daripada mahkamah selama 180 hari. Tindakan-tindakan ini, seperti
yang dijangkakan, mendatangkan protes daripada rakyat.
Ekonomi Argentina bermula pulih lebih daripada
setahun kemudiannya. Kali ini, kerajaan Argentina dengan lantangnya menghalang
pencampuran firma asing, terutamanya dari Wall Street. Menteri Kanan Ekonomi
sekarang, Roberto Lavagna, berkata kita semestinya memberi fokus yang lebih
kepada gelembung-gelembung ekonomi.
Apa yang boleh dirumuskan adalah, setiap negara
mempunyai struktur ekonomi yang berbeza, dan nasihat atau amaran daripada
perbadanan antarabangsa tidak semestinya akan mendatangkan kebaikan atau juga
keburukan. Seharusnya, Ketua Kerajaan setiap negara perlu mengetahui ekonomi
negaranya lebih daripada sesiapa pun.
Begitulah Dr Mahathir, Vladimir Putin dan Dmitry
Medvedev mampu mencerahkan semula jalan ekonomi negara masing-masing yang
pernah kegelapan.
Ekonomi Argentina merupakan contoh yang terbaik bagi
setiap negara. Kini, Argentina berjaya menjadi negara yang berpendapatan
sederhana yang tinggi.
RUJUKAN:
[1] Data daripada “the Specter of Capital Flight:
How Long Will the Dollar Protect the United States?” | Marie Christine Duggan;
[2] Data daripada “Argentina Didn’t Fall on Its Own”
(Early Warning) | Paul Blustein, Washington Post;
[3] Data daripada “Argentina Didn’t Fall on Its Own”
| Paul Blustein, Washington Post;
[4] Data daripada Reuters, "Riots and Looting
in Argentina as Austerity Plan Bites," The New York Times on the Web,
(Disember 19, 2001);
[5] Data daripada “Argentine President Resigns” |
BBC;
[6] Data daripada “The Free Market: Why the Peso
Melted” | Joseph T. Salerno;
[7] Data daripada "Argentina Will Pay Bank
Deposits in Pesos" | Marc Lifsher dan John Hechinger, The Wall Street
Journal (Januari 21, 2002).
-- AFDS --
Post a Comment